Кисель

Тәтті десерт немесе сусын кисель бірнеше ғасыр қатарынан орыс ұлттық асханасында ғана емес, танымал тағамдардың бірі болып саналады. Ресейде бірінші болып дәнді дақылдардан (сұлы, қара бидай немесе бидай) кисель дайындайды. Жеміс-жидек негізіндегі тәтті кисельдер жақында ғана пайда болды. Жеміс-жидек киселін орыс жерінде крахмал пайда болған кезде дайындай бастады. Ал дәнді дақылдардан жасалған кисельдер өз тарихында 1000 жылға жуық.

Кисель құрамы

Әдетте кисель құрамына жаңа піскен немесе кептірілген жемістер мен жидектер кіреді, жеміс-жидек шырындарын, сондай-ақ қайнатпа мен сүтті пайдалануға болады. Жеміс-жидек негізіне крахмал немесе ұйытқы қосылады. Нәтижесінде жеміс массасы қатып қалады немесе кисель деп аталатын тұтқыр тартқыш сусынға айналады. Кисельдің калориялылығы ингредиенттер жиынтығына, сондай-ақ өнімдегі қант мөлшеріне байланысты. Жеміс-жидек негізіндегі кисель калориялығының орташа көрсеткіші 53 Ккал құрайды. Кисель өзінің құрамы бойынша тез және оңай дайындалатын тағамдарға жатады.

Кисельдің пайдасы

Кисельдің пайдалы қасиеттері өнімді тағамға пайдаланудың басынан белгілі болды. Кисельдің пайдасы өнімнің құрамында, сондай-ақ оның ерекше консистенциясында болады. Кисель адамның асқазанының дұрыс жұмыс істеуіне өте жақсы әсер етеді. Сұлы киселі асқазан-ішек жолының ауруларымен (жара немесе гастрит) ауыратын адамдар үшін емдік және алдын алу құралы болып саналады. Дисбактериозды қоздыратын зиянды бактериялармен күресте дәнді кисельдің пайдасы ғылыми түрде дәлелденген. Сұлы жармасынан жасалған кисельді ежелден «орыс бальзамы» деп атаған, ол әр түрлі қорадан айықтыра алады.

Кисельдің пайдалы қасиеттері өнімнің құрамына байланысты. Мысалы, қышқыл қышқылы асқазан-ішек жолының жұқпалы аурулары кезінде көмектеседі, сондай-ақ жақсы көру үшін алдын алу құралына айналады. Алма киселі анемияға қарсы үздік дәрі болып саналады және ас қорытуды жақсартады. Шие киселі табиғи антисептик болып саналады, ал қызылша сусыны суық аурулары кезінде жақсы дәрумендер көзіне айналады. Рябин киселі бауыр немесе өт көпіршігі ауруларымен күресуге көмектеседі.

Кисельдің зияны

Барлық пайдалы қасиеттерде кисельдің зияны да болады, ол өнімнің құрамында да болады. Тамақтың рецептурасы бойынша кисельді міндетті түрде крахмал қосып дайындайды, ол денсаулыққа пайда әкелмейді. Крахмалдан басқа кисель құрамында көмірсулар көп болады. Азық-түлік дүкендерінде ұнтақ тәрізді түрде сатылатын кисельдің зияндылығына жоғары назар аудару керек.

Ұнтақ кисель құрамында пайдалы минералдар мен витаминдер емес, аллергиялық реакцияға әкелетін тағамдық қоспалар бар. Сондықтан, жарнамалық уәделерге сеніп, өз құрамы бойынша толық химиялық өнім сатып алудан гөрі, жаңа піскен жемістер мен жидектерден үй жағдайында кисель дайындау дұрыс.